الناز دانشزاد، دکترای تغذیه ، رژیم غذایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز در خصوص تغذیه در دیابت گفت : آمار ابتلاء به ديابت روز به روز در حال افزایش است  اما با ايجاد تغييراتي در سبک زندگي مي‌توان از عوارض یا تشدید اين بيماري پيشگيري کرد. رعایت رژیم غذایی در بیماران دیابتی به معنای محدودیت نیست بلکه يک رژيم غذايي متعادل می تواند انرژي مورد نیاز بدن را تأمين کند و موجب بهبود روحيه بیماران شود.

وی افزود:  اضافه وزن یکی از مهم ترین عوامل خطر ایجاد بیماری دیابت است، بخصوص اگر اضافه وزن در ناحیه اطراف شکم متمرکز باشد. تنها با کم کردن 7% از وزن بدن مي توان خطر ابتلا به ديابت را به نصف کاهش داد. 

این متخصص تغذیه ادامه داد : رژیم دیابتی یعنی  برنامه غذایی سالم که غنی از عناصر مغذی، کم چرب، بدون قتد افزوده و حاوی میزان متوسط کالری باشد. اگرچه افراد مبتلا به دیابت باید به برخی از غذاهای انتخابی خود (به ویژه کربوهیدرات‌های مصرفی) توجه بیشتری داشته باشند.

وی به بیماران دیابتی توصیه کرد: در بهترین برنامه غذایی باید از کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند نان سفید، پاستا و برنج و موادی مانند نوشابه‌های قنددار، آبنبات، غذاهای بسته بندی شده و آماده کمتر استفاده شود.

دکتر دانشزاد ادامه داد: افراد دیابتی باید کربوهیدرات‌های فيبردار که به کندی آزاد می‌شوند را انتخاب کنند. 

مانند :  برنج قهوه ای (سبوس دار) به جای برنج سفید ، نان های سبوس دار به جای نان های تهیه شده از آرد سفید ،مصرف غلات فیبردار و کم شکر یا بدون شکر به جای غلات شیرین شده در صبحانه ، سیب زمینی به جای چیپس و پوره ی سیب زمینی ، نخودفرنگی و سبزیجات برگی به جای سیب زمینی و ذرت

این عضو هیات علمی خاطر نشان کرد: افراد دیابتی باید در مصرف شیرینی ها دقت کنند. داشتن يک رژيم غذايي سازگار با ديابت به معني آن نيست که قند کاملا از برنامه غذايي حذف شود. با کم کردن تدريجي مقدار قند در رژيم غذايي، به جوانه‌هاي چشايي فرصت داده می شود تا با طعم‌هاي جديد تطبيق پيدا کنند، از این رو  بتدريج از عادت خوردن شيريني و اشتياق به طعم‌هاي شيرين کاسته می شود. علاوه بر این قند به صورت پنهان در بسياري از غذاهاي بسته بندي شده، فست فودها و مواد غذايي عرضه شده در فروشگاه‌ها مانند نان‌هاي بسته بندي، غلات، نوشابه‌هاي قنددار، سبزيجات و سوپ‌هاي آماده، سس ماکاروني، کره، پوره سيب زميني، غذاهاي منجمد، غذاهاي کم چرب و سس گوجه فرنگي کچاپ وجود دارد، بنابراین توصیه به کاهش مصرف این خوراکی ها به یک فرد دیابتی ضروری است.   

وی در مورد راهکارهای کاهش مصرف شیرینی  در افراد دیابتی گفت: 

هر مقدار از نوشابه‌هاي قنددار، ليموناد و آب ميوه که مي‌خوريد، باز هم آن را کم کنيد.

نوشته‌هاي روي بسته مواد غذايي را با دقت چک کنيد.

اگر مي‌خواهيد طی روز دسر ميل کنيد، سهم نان سفيد، برنج يا پاستای آن روز را کنار بگذاريد.

از خوردن غذاهاي آماده و بسته بندي شده خودداري کنيد.

مقدار قند یا شکري که هنگام درست کردن غذا اضافه مي‌کنيد را کم کنيد.

براي شروع، مقدار دسري که معمولاً مي‌خوريد را نصف کنيد و در نوبت های بعد هر بار کمتر بخورید.

دکتر دانشزاد  در خصوص مصرف چربی ها در افراد دیابتی توصیه کرد: افراد ديابتي‌  باید چربي‌های مصرفی را هوشمندانه انتخاب کنند چرا که  افراد مبتلا به ديابت، خطر بروز بيماري‌هاي قلبي بيشتر است.

از مصرف غذاهاي توليد شده در سطح تجاري، غذاهاي آماده و بسته بندي شده، غذاهاي سرخ شده و هر چيزي که در ترکيب آن روغن هيدروژنه وجود داشته باشد، اکيداً خودداري شود.

 چربي‌هاي اشباع نشده‌ از منابع گياهي یا ماهي، از قبيل روغن زيتون، روغن مغزها و روغن آووکادو در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود. ماهي سالمون، ماهي تون و دانه‌ ها از منابع اسيدهاي چرب امگا 3 هستند که به رفع التهاب و سلامت مغز و قلب کمک می کنند. 

به جاي مصرف چيپس و پفک، تنقلاتي از قبيل مغزها و دانه‌ها را بخوريد.

به جاي سرخ کردن مواد غذايي، آن را کباب کنيد، بپزيد يا در کمي روغن داغ تفت بدهيد.

براي روي سالاد، سبزي‌هاي طبخ شده و ظرف پاستاي خود، از روغن زيتون استفاده کنيد.

شير کم چرب بخوريد و تا جايي که ممکن است سعي کنيد پنير، کره و ماست تهيه شده از شير کم چرب تهيه کنيد.

وی افزود: افراد دیابتی بهترست زمان وعده‌هاي غذايي خود را تنظيم کنند و يک برنامه غذايي روزانه داشته باشند. 

طبق يک برنامه زماني منظم غذا بخوريد. 

صبحانه را از وعده‌هاي غذايي خود حذف نکنيد.

هدف شما بايد تنظيم غذاي خود در حد متوسط و باثبات از نظر اندازه، براي هر وعده و هر ميان وعده باشد.

وعده‌هاي غذايي کوچک و منظم (تا 6 وعده در روز) داشته باشيد.

این عضو هیات علمی  تاکید کرد : تحقيقات نشان می دهد ورزش منظم حتي اگر به قصد کم کردن وزن نباشد، مي‌تواند حساسيت بدن در مقابل هورمون انسولين را بهبود ببخشد.از ساده ترين راه‌ها براي شروع ورزش کردن، پياده روي به مدت 30 دقيقه و در طول هفته پنج بار يا بيشتر است. همچنين ورزش‌هايي مانند شنا، دوچرخه سواري يا هر نوع فعاليت بدني متوسط تا شديد میتواند به کاهش وزن کمک کند. 

توصیه تغذیه ای  به بیماران دیابتی در زمان گسترش بیماری های ویروسی مثل کووید 19 و آنفلوآنزا

الناز دانشزاد، دکترای تغذیه ، رژیم غذایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز

در صورت مشاهده ی علايمی مانند آنفلوانزا (تب، سرفه، مشکل در تنفس و… ) به پزشک مراجعه کنند.

مبتلايان ديابت در دوران گسترش بیمار ی های ویروسی به ویژه بيماری کوويد 19، اضطراب بيشتری را متحمل می شوند. بنابراين بايد از فشارهای روانی دور بوده و استرس را مديريت کنند.

از کار بيش از حد خودداری کرده و خواب شبانه خوبی داشته باشند.

به کنترل قندخون خود توجه بيشتری داشته باشند. پايش منظم قندخون می تواند به جلوگيری از عوارض ناشی از نوسانات آن کمک کند و احتمال بروز پنومونی باکتريايی در بیماری های ویروسی که دستگاه تنفسی را درگیر می کنند، کاهش دهد.

هرگونه عفونت ممکن است قندخون را بالا برده و نياز به مايعات را افزايش دهد، بنابراين بايد آب کافی مصرف کنند. 

تغذيه سالم بخش اصلی مديريت ديابت است. بايد به منظور ثابت نگه داشتن قند خون و تقویت سيستم ايمنی بدن، رژيم غذايی متنوع و متعادلی داشته باشند.

از مصرف زياد غذاهای سرخ شده خودداری کنند.

مصرف غذاهای شيرين، پر کربوهيدرات و پر چرب را محدود کنند.

پروتئين های کم چرب یا بدون چربی (ماهی، گوشت بدون چربی، تخم مرغ، شير و ساير لبنيات کم چرب، لوبيای کامل پخته شده) را مصرف کنند.

سبزیجات برگ دار و سبز رنگ مصرف شود.

روزانه دو یا سه واحد ميوه مصرف شود.

فعاليت بدنی منظم روزانه با در نظر گرفتن خودداري از حضور در مكان هاي شلوغ مانند باشگاه ها، ضروری است. ورزش به بهبود سيستم گردش خون و تقویت سيستم ايمني کمک می کند.